KABAHATLER KANUNU’NDA TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK

Anayasa Mahkemesi’nin 2021/28 esas, 2024/11 karar sayılı, 18.01.2024 tarihli kararında 5326 Kabahatler Kanunu ile ilgili değişikler yapılmıştır.

Bahsedilen Kanun’un “Tüzel Kişilerin Sorumluluğu” başlıklı 43/A maddesi; 

(1) Daha ağır idarî para cezasını gerektiren bir kabahat oluşturmadığı hallerde, bir tüzel kişinin organ veya temsilcisi ya da organ veya temsilci olmamakla birlikte bu tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen bir kişi tarafından;

a) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun;

1) 157 nci ve 158 inci maddelerinde tanımlanan dolandırıcılık suçunun,

2) 188 inci maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun,

3) 235 inci maddesinde tanımlanan ihaleye fesat karıştırma suçunun,

4) 236 ncı maddesinde tanımlanan edimin ifasına fesat karıştırma suçunun,

5) 252 nci maddesinde tanımlanan rüşvet suçunun,

6) 282 nci maddesinde tanımlanan suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçunun,

b) 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 160 ıncı maddesinde tanımlanan zimmet suçunun,

c) 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan kaçakçılık suçlarının,

ç) 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun Ek 5 inci maddesinde tanımlanan suçun,

d) 7/2/2013 tarihli ve 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde tanımlanan terörizmin finansmanı suçunun,

tüzel kişinin yararına olarak işlenmesi halinde, ayrıca bu tüzel kişiye onbin Türk Lirasından elli milyon Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Ancak idari para cezası, işleme veya eyleme konu menfaatin iki katından az olamaz.

(2) Bu madde hükümlerine göre idari para cezasına karar vermeye, birinci fıkrada sayılan suçlardan dolayı yargılama yapmakla görevli mahkeme yetkilidir.

(3) Birinci fıkrada sayılan suçların bir tüzel kişinin yararına işlenmesi durumunda, tüzel kişi hakkında idari para cezasına karar verilebilmesi için fiili gerçekleştiren kişi hakkında yürütülen soruşturma veya kovuşturmanın tamamlanması beklenmez. Soruşturma veya kovuşturma sonucunda suçun tüzel kişinin yararına işlenmediğinin anlaşılması hâlinde idari para cezası kaldırılır, tahsil edilmiş ise iade edilir.

şeklindeydi.

Anaysa Mahkemesi vermiş olduğu karar ile (a) bendinin(1) numaralı alt bendinden sonra gelmek üzere (2) numaralı alt bendini eklemiş ve (3) numaralı bendini iptal etmiştir. Yapılan değişiklik ile Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunu işleyen tüzel kişiler de Kanun kapsamında değerlendirilecektir. Bunun yanı sıra getirilenen en büyük değişiklik (3) numaralı bendin kaldırılması olmuştur. Bu durumda artık sayılan suçları işleyen tüzel kişilikler hakkında Kanun’da düzenlenmiş idari para cezalarına karar verilmesi için soruşturma veya kovuşturmanın tamamlanması gerekmeyecektir. Yargılama süreci devam ederken karar verilen idari para cezasının tüzel kişilerden tahsil edilmesi mümkün hale gelmiştir.

 

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NDEN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ KARAR

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) üye devlet olan İsviçre’nin iklim değişikliğine karşı önlemlerin yetersiz olmasına ilişkin, bir grup İsviçreli kadın tarafından yapılan şikayet üzerine yürüttüğü başvuruyu karara bağladı. 

Davacı kadınlar kendi yaş gruplarının iklim değişikliğinden daha fazla etkilendiği savundu. Bunun üzerine yapılan başvuru neticesinde;

-İsviçre’nin karbon salımını azaltma yönündeki taahhütlerinin son derece gerisinde kaldığına,

-Devletin, uluslararası sözleşmeler ile belirlenen iklim değişikliğine ilişkin pozitif yükümlülükleri yerine getirmediğine,

-İklimi korumaya yönelik ülkenin mevzuatlarında yeterince tedbir olmadığına ve bu konu ile ilgili tasarıların yapılmadığına,

karar vererek, bu sebepler ile Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Mahkemeye Erişim” başlıklı 6. maddesi ile “Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı” başlıklı 8. maddesini ihlal ettiği sonucuna varmıştır.

AİHM verdiği karar ile uluslararası sözleşmelerin öneminin bir kez daha altını çizmiştir. Bununla kalmayıp sözleşmeler ile yüklenilen ödevlerin yerine getirilmesi gerektiğini vurgulamıştır. 

Söz konusu karar, mahkemenin iklim değişikliği konusunda verdiği ilk karardır. Bu nedenle bağlayıcı kararın, Avrupa’daki birçok ülke için emsal olabileceği görülmektedir.

İlgili başvuru 09.04.2024 tarihinde karara bağlanmıştır.

 

KADINA YÖNELİK ŞİDDETE İLİŞKİN AB YASASI

Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği (AB) genelinde ilk kez uygulanacak kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında yasayı kabul etmiştir. 

24.04.2024 tarihinde Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda ele alınan yasa, 27 olumsuz oy karşısında 522 olumlu oy ila kabul edilmiştir. 72 milletvekilinin oyu ise çekimser olarak kayıtlara geçmiştir.

Yasal düzenleme; tecavüz, cinsel saldırı, kadın sünneti, interseks sünnet, zorla kısırlaştırma, zorla evlendirme, çalışma yaşamında cinsel taciz, mahrem veya manipüle edilmiş materyallerin rıza dışı paylaşımı, siber takip ve taciz, cinsel içerikli materyalin istenmeden elde edilmesi, şiddete veya nefrete siber teşvik suçlarını düzenlemiştir. Ayrıca rızası varmış gibi ve rıza dışı eylem durumlarının kapsamının genişletilmekle birlikte bireyin rıza gösterdiği durumlarda dahi vazgeçmesine olanak sağlanmıştır.

Kadına Yönelik Şiddet ile Aile İçi Şiddetin Önlemesi Yasası, tecavüz ve şiddete ilişkin suçlarda 8 - 10 yıl hapis cezası, cinsel saldırı suçları için en az 3 yıl, suçun ağırlaştırıcı nedenler altında işlenmesi halinde ise en 5 yıl hapis cezası verilmesi öngörülmüştür.

Yeni düzenleme ile mağdurlara, sığınma ve barınma ortamı ile kapsamlı sağlık hizmeti sağlanmasına ilişkin yardımlar getirilmiştir.

AB Parlamentosu’nun kabul ettiği yasa, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandıktan 20 gün sonra yürürlüğe girecektir. Avrupa Birliği üyesi ülkeler, yeni yasayı 3 yıl içerisinde hayata geçirecektir.

AB’nin öngördüğü yeni düzenleme rıza kavramına kapsamlı açıklama getirmiş ve siber yollar ile tacize ilişkin önlemleri arttırmıştır. Kadına yönelik şiddetin arttığı son yıllarda ihtiyaç duyulan yasa, AB ülkelerinde etkin ve hızlı önemler alınmasını kolaylaştıracaktır.

 

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ İLE KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURULU ARASINDA İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ İMZALANDI

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Kişisel Verileri Koruma Kurulu arasında, ülkelerin kendi kanun ve düzenleyici işlemlerine uyulmasını ve bunların uygulanmasını sağlamak ve özellikle kendi ülkelerindeki ve bölgelerindeki mahremiyet ve kişisel verilerin korunması alanında insan hak ve özgürlüklerinin daha kapsamlı bir şekilde korunmasına katkıda bulunmak için iş birliği ve bilgi alışverişinde bulunmak amacıyla İşbirliği Protokolü imzalanmıştır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin genel hükümlerinde kişisel verilerin korunmasına ilişkin hükümlerin sınırlı olduğunun görülmesi üzerine, KKVK ile işbirliği protokolü imzalanarak korumanın arttırılması amaçlanmıştır.

 

TİCARET BAKANLIĞI’NDAN İSRAİL’E TİCARET KISITLAMASI

Ekim 2023’te başlayan İsrail ve Filistin arasındaki savaş tüm dünyayı etkilemiştir.  Türkiye, çatışmaların durması, insani kayıp ve fiziki yıkımın engellenmesi için büyük bir çaba sarf etmiştir. Bununla birlikte kalıcı ateşkes ve diplomatik çözüm arayışları için çalışmalar yürütmüştür. Türkiye’nin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın  tıbbi malzeme ve sağlık hizmetleri dahil olmak üzere tüm temel insani yardımların kesintisiz şekilde sağlanmasına izin verme yükümlülüğü getirilmiştir. Türkiye hukuken bağlayıcı söz konusu yükümlülükleri yerine getirmektedir. Bu doğrultuda, Türkiye 09.04.2924 tarihinden itibaren ilk aşamada belirtilen ürün grupları dahilinde yer alan ürünlerin İsrail’e ihracatını kısıtlama kararı vermiştir. Karar, Türkiye Ticaret Bakanlığı tarafından derhal yürütülecektir. Ürün grupları; 

-Alüminyum Profiller, alüminyum teller, boyalar, bakır profiller, çubuklar ve teller

-Beton mikserleri

-Çelik vorular ve bağlantı parçaları

-Çelik filmaşin, çelik kaplar ve depolar

-Çelik köprü aksamı, çelik kuleler, çelik profiller

-Çimento

-Çimentodan, betondan veya suni taştan inşaat için bloklar ve levhalar

-Demir çelikten tüm inşaat malzemeleri

-Demir-çelik tüm teller

-Ekskavatörler

-Elektrik kabloları, elektrik panoları

-Fayanslar

-Fiberoptik kablolar ve elektrik iletkenleri

-Forkliftler

-Granit

-Halat ve kablolar, hırdavat ürünleri

-Hidrolik Yağlar

-İnşaat demiri, inşaat makinaları, inşaat yalıtım malzemeleri, inşaatta kullanılan camlar

-Kimyasal bileşikler, kimyasal gübreler, klinker

-Kovalar, kepçeler, kürekler, kıskaçlar ve kancalar

-Kükürt

-Madeni yağlar

-Makaralı zincirler

-Mermer

-Metal işleme makinaları, metallerin işlenmesinde kullanılan kimyasallar, mineral gübreler

-Motor yağları, paletler

-Plastik borular, sandviç paneller

-Seramikler, solvent boyalar

-Tel çekme makinaları, testere makinaları

-Tuğlalar

-Uçak benzini ve jet yakıtı

-Vernikler, vinçler, yapıştırıcı ve tutkallar

-Yassı çelik ürünleri

Bu karar, İsrail, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, Gazze’de derhal ateşkes ilan edene ve Gazze Şeridi’ne yeterli miktarda ve kesintisiz insani yardım akışına izin verinceye kadar yürürlükte kalacaktır.